Bilanço ve Gelir Tablosu Dipnotları
Bilanço ve Gelir Tablosu Dipnotları
Yılda bir kez Bilanço ve Gelir Tablosu ekinde dipnot verilir. Her yıl nisan ayında kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bulunan Bilanço ve Gelir tablosu ile birlikte verildiğinden unutabilirsiniz diye hatırlatmak amaçlı, sizlere uygulamalı olarak dipnot nedir? Nasıl yapılır? Anlatmaya çalışacağım.
1 Sıra no’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine uygun olarak dipnot düzenlenmek zorundadır. Bilanço dipnotlarında 30 soru, Gelir tablosu Dipnotlarında 14 soru bulunmaktadır. Bu soruların hepsin cevap vermek gerekir. Olmasa bile, sıfır dahi olsa boş bırakmadan. “yoktur” yazarak geçilmelidir.
Bilanço Dipnotları :
1 – Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan ortaklıklarda kayıtlı sermaye tavanı: SPK’ya kayıtlı şirketleri ilgilendirmektedir. Değil ise, Kayıtlı Sermaye Sistemine kayıtlı değildir diye cevaplanması gerekmektedir.
2 – Yönetim Kurulu, Başkan ve üyeleri ile genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcıları ve genel sekreter gibi üst yöneticilere;
a-Cari dönemde verilen her çeşit avans ve borcun toplam tutarı: “YOKTUR” var ise yazılmalıdır.
3 – Aktif değerlerin toplam sigorta tutarı:
Gayrimenkuller, emtialar, makine ve cihazlar, taşıtlar gibi aktif değerlerin sigorta poliçesinde ki teminat tutarı yazılmalıdır.
Örnek;
Aktif Değerin Adı Sigorta Değeri
Gayrimenkuller 10.000,00.-TL
Emtialar 10.000,00.-TL
Makine ve Cihazlar 10.000,00.-TL
Taşıtlar 10.o00,00.-TL
Toplam Tutar. . 40.000,00.-TL
4 – Alacaklar için alınmış ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı:
10.000,00.-TL dir. veya “yoktur”
5 – Yabancı kaynaklar için verilmiş ipotek ve teminatların toplam tutarı:
10.000,00.-TL dir. veya “yoktur”
6 – Pasifte yer almayan taahhütlerin toplam tutarı:
10.000,00.-TL dir. veya “yoktur”
Örnek; teminat mektubu, kefaletler, muhtelif sözleşmeler, nazım hesaplardaki rakamlar yazılır.
7 – Kasa ve bankalardaki döviz mevcutları:
31.12.20xx tarihindeki TCMB döviz alış kuru veya efektif kuru ile değerlenmelidir veya Maliye bakanlığının açıkladığı kur ile değerlenmelidir.
KASA
Döviz cinsi Miktarı TL. Kuru Toplam Tutar
ABD Doları 1.000.- 3,50.-TL 3.500,00.- TL
Euro 1.000.- 4,00.-TL 4.000,00 TL
BANKALAR
Döviz cinsi Miktarı TL. Kuru Toplam Tutar
ABD Doları 1.000.- 3,50.-TL 3.500,00.- TL
Euro 1.000.- 4,00.-TL 4.000,00 TL
8 – Yurt dışından alacaklar (avanslar dahil):
Yurtdışındaki dövizli alacaklar 31.12 alış kuru ile değerlenir.
Döviz Cinsi Miktarı TL.Kuru Toplam tutar
ABD Doları 10.000 3,50 35.000.- TL
yoksa “YOKTUR” yazılmalıdır.
9 – Yurt dışına borçlar (avanslar dahil):
Döviz Cinsi Miktarı TL.Kuru Toplam tutar
ABD Doları 10.000 3,50 35.000.- TL
yoksa “YOKTUR” yazılmalıdır.
10 – Tedavüldeki tahvil ve finansman bonolarından banka garantili olanların tutarı:
Şirketinizin ihraç edilmiş bono ve tahvillerin rakamları veya “YOKTUR”
11 – Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indiriminin toplam tutarı:
Daha sonraki yıllarda indireceğiniz yatırım indirimlerinin toplamı yazılmalıdır veya “YOKTUR”
Örnek;
Cari dönem 100.000,00 TL
Gelecek dönem 100.000,00 TL
Toplam 200.000,00 TL’dir veya “YOKTUR.” yazılmalıdır.
12 – Tedavüldeki tahvillerden hisse senedine dönüştürülebilir niteliktekilerin tutarı:
varsa rakam yazılmalı yoksa “YOKTUR” yazılmalıdır.
13 – Sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin dökümü:
Bu sorunun cevabı LTD.ŞTİ.lerde “yoktur” yazılmalıdır. A.Ş. ve Komandit şirketlerinde hisse senetlerinin dökümü yazılmalıdır.
14 – Cari dönemde ihraç edilmiş hisse senedi tutarı:
varsa rakam yazılmalı yoksa “YOKTUR” yazılmalıdır.
15 – İşletme sahibinin veya sermayesinin %10 ve daha fazlasına sahip ortaklarının:
Adı Soyadı Pay Oranı Pay Tutarı şeklinde yazılmalıdır.
16 – Sermayesinin %10 ve daha fazlasına sahip olunan iştirakler ile müessese ve bağlı ortaklıkların:
242 ve 245 hesaplar yazılacaktır.
Adı Pay Oranı Toplam Sermayesi Son Dönem Karı
Toktaş A.Ş. %70 500.000,00.- 50.525,00.-
veya “YOKTUR” yazılmalıdır.
17 – Stok değerleme yöntemi:
İlk giren ilk çıkar, son giren ilk çıkar veya ortalama maliyet ibarelerinden birisi yazılmalıdır. Stok yok ise, “yoktur” yazılır.
18 – Cari dönemdeki maddi duran varlık hareketleri:
Alınan, satılan veya değer düşüklüğü olanların rakamları yazılır veya “YOKTUR” yazılmalıdır.
19 – Ana kuruluş, bağlı ortaklık ve iştiraklerin ticari alacak ve ticari borçlar içindeki payları:
Bağlı ortaklık, iştirak veya ana kuruluş var ise rakamları yazılmalıdır. veya “YOKTUR” yazılır.
20 – Cari dönemdeki ortalama toplam personel sayısı: “XXXX KİŞİDİR”
12 ay toplanır ve 12 ye bölünür çıkan rakam yazılır. Çalışan yok ise “YOKTUR” yazılmalıdır.
21 – Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklamayı gerektiren hususlara ilişkin bilgi:
Bilanço çıkarıldıktan sonra değer düşüklükleri, müşterinin iflas etmesi, şüpheli alacak vs. yazılmalıdır. Veya “YOKTUR” yazılır.
22 – Belli bir öneme sahip olan, ancak tutarları tahmin edilemeyen şarta bağlı zararlar ile her türlü şarta bağlı kazançlara ilişkin bilgi (işletmeyi borç altına sokacak ve dönem sonucunu etkileyecek hukuki ihtilafların mahiyetleri bu bölümde açıklanır):
Soru açıktır. Örnek; Davalar, tazminat talepleri, kefaletler veya “YOKTUR” yazılmalıdır.
23 – İşletmenin gayrisafi kar oranları üzerinde önemli ölçüde etkide bulunan muhasebe tahminlerinde değişikliklere ilişkin bilgi ve bunların parasal etkileri:
24 – Bankalardaki mevduatın bloke olanına ilişkin tutarlar:
Bankada bloke kısım varsa yazılır yoksa “YOKTUR” yazılmalıdır.
25 – Menkul kıymet ve bağlı menkul kıymetler grubu içinde yer alıp işletmenin ortakları, iştirakleri ve bağlı ortaklıklar tarafından çıkarılmış bulunan kıymet tutarları ve bunları çıkaran ortaklıklar:
İştirak veya bağlı menkul kıymet ve Bağlı menkul kıymetlerin çıkardığı tutarı yazın veya “YOKTUR” yazılmalıdır.
26 – İştirakler ve bağlı ortaklıklarda içsel kaynaklardan yapılan sermaye artırımı nedeniyle elde edilen bedelsiz hisse senedi tutarları:
Bedelsiz hisse senedi varsa yazılır yoksa “YOKTUR” yazılmalıdır.
27 – Kısa ve uzun vadeli kredilerle ilgili olarak; alınan kredilerin ve çıkarılmış menkul kıymetlerin (katılma intifa senedi dâhil) kredi ve menkul kıymet türleri itibariyle tahakkuk etmemiş gelecek döneme ilişkin faiz borçları tutarları:
kısa ve uzun vadeli kredilerle, çıkarılmış menkul kıymetlerin bilanço günü borcu yazılır veya “YOKTUR” yazılmalıdır.
28 – Ortaklar, İştirakler ve bağlı ortaklıklar lehine verilen garanti, taahhüt, kefalet, aval, ciro gibi yükümlülüklerin tutarı:
6. no’lu dipnota ne yazdıysanız buraya da onu yazmalısınız.
29 – Mali tabloları önemli ölçüde etkileyen yada mali tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gerekli olan diğer hususlar:
Ayrılmamış amortisman, kıdem tazminatı vsç açıklamaları yapılır. veya “YOKTUR” yazılır.
30 – Bilançonun onaylanarak kesinleştiği tarih:
Buraya bilançonun kesinleştiği tarih yazılır.
GELİR TABLOSU DİPNOTLARI :
1 – Dönemin tüm amortisman giderleri ile itfa ve tükenme payları:
a- Amortisman giderleri……………………………………………….:
aa-Normal amortisman giderleri…………………………………..:
bb-Yeniden değerlemeden doğan amortisman giderleri.: —–
b-İtfa ve tükenme payları……………………………………………. :
Veya “YOKTUR”
Cari dönem için hesaplanan amortisman giderleri ile itfa ve tükenme payları tutarları ayrı hesaplarda olup, ilgili kayıtlardan alınır.
2 – Dönemin karşılık giderleri:
Burada söz konusu olan aktif kalemlerle ilgili olarak ayrılan karşılıklardır. Karşılık giderleri doğrudan 654 Karşılık Giderleri Hesabında muhasebeleştirildiğinden bu hesaptan tespit edilerek dipnotta gösterilir.
Veya “YOKTUR”
3 – Dönemin tüm finansman giderleri :
a-Üretim maliyetine verilenler :
b-Sabit varlıkların maliyetine verilenler :
c-Doğrudan gider yazılanlar :
Veya “YOKTUR”
“Gelir Tablosundaki H- Finansman Giderleri satırında yazılı rakamla aynı olması gerekmektedir.
4 – Dönemin finansman giderlerinden ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerle ilgili kısmın tutarı (toplam tutar içindeki payları %20’ yi aşanlar ayrıca gösterilecektir.):
Cevap verilmelidir Veya “YOKTUR”
5 – Ana kuruluş, ana ortaklık, payları müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklere yapılan satışlar (Toplam tutar içindeki payları %20’ yi aşanlar ayrıca gösterilecektir):
Cevap verilmelidir Veya “YOKTUR”
6 – Ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerden alınan ve bunlara ödenen faiz, kira ve benzerleri (toplam tutar içindeki payları %20’ yi aşanlar ayrıca gösterilecektir):
Cevap verilmelidir Veya “YOKTUR”
7 – Yönetim kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcıları gibi üst yöneticilere cari dönemde sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutarı:
Ayni yardımlar ve para ile temsil edilebilen sair menfaatlerdir.
Cevap verilmelidir Veya “YOKTUR”
8- Amortisman hesaplama yöntemleri ile bu yöntemlerde yapılan değişikliklerin dönemin amortisman giderlerinde meydana getirdiği artış (+) veya azalış (-):
Amortisman yöntemi değiştirdiyseniz yazılır Veya “YOKTUR”
9 – Maliyet Hesaplama Sistemleri (Safha veya sipariş) ve stok değerleme yöntemleri (Ağırlıklı ortalama maliyet, ilk giren ilk çıkar, hareketli ortalama maliyet) :
Sene sonu mal stok değerleme yöntemi yazılmalıdır.
Maliyet hesaplama sistemi; SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİ VEYA FİİLİ MALİYET GİBİ
Stok değerleme yöntemi…; İLK GİREN İLK ÇIKAR VEYA HAREKETLİ ORTALAMA MALİYET GİBİ.
Veya “STOK YOKTUR”
10 – Varsa, tamamen veya kısmen fiili stok sayımı yapılmamasının gerekçeleri:
“FİİLİ STOK SAYIMI YAPILMIŞTIR” olarak cevaplanmalıdır.
11 – Yurtiçi ve yurtdışı satışlar hesap kalemi içinde yer alan yan ürün, hurda, döküntü gibi maddelerin satışları ile hizmet satışlarının ayrı ayrı toplamlarının, brüt satışların %20’ni aşması halinde bu madde ve hizmetlere ilişkin tutarları:
“%20’yi aşmamaktadır.”
12 – Önceki döneme ilişkin gelir ve karlar ile önceki döneme ait gider ve zararların tutarlarını ve kaynaklarını gösteren açıklayıcı not:
“rakam varsa yazılır” Veya “YOKTUR”
13 – Adi ve imtiyazlı hisse senetleri için ayrı ayrı gösterilmek koşuluyla, hisse başına kar ve kar payı oranları:
Bu dipnot, sermaye şirketlerini ilgilendirmektedir. Bunu örnekle açıklayacak olursak;
KAR DAĞITIM TABLOSU
DÖNEM KARININ DAĞILIMI CARİ DÖNEM
xxxx YILI
DÖNEM KARI : 100.000,00
ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-) : -20.000,00
-Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi)…….: – 20.000,00
NET DÖNEM KARI : 80.000
GEÇMİŞ DÖNEMLER ZARARLARI (-) :
- TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-) : – 2.000,00
KURULUŞTA BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU
YASAL FONLAR (-) :
DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KARI : 78.000
Sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin dökümü
Adedi Üstleri Toplam Tutar
——— ————- ————————
100.000 1 100.000,00
HİSSE BAŞINA KAR : Dağıtılabilir net dönem karı / Hisse Adedi
: 78.000 / 100.000 Adet
: 0.78 TL
HİSSE BAŞINA KAR ORANI : Hisse başına kar X 100 / sermaye üstleri
: 0.78 TL x 100 / 1
: % 0,78
NOT: 1 nci Tertip Yedek Akçe, Ödenmiş Sermaye’nin %20’ sini geçmemelidir.
14 – Diğer dipnotlar:
Kdv Beyannamelerinin Teslim ve hizmetler toplamı yazılır.
12 ay KDV beyannamesindeki toplam tutar : 1.100.500.000,00 TL
Gelir Tablosundaki Brüt Satış Tutarı : 200.000,00 TL
——————————
Aradaki farklar : 900.500.000,00 TL
Yurtdışı müşterinin kur farkı Varsa yazılır yoksa “YOKTUR” yazılmalıdır.