100 Kasa Hesabı İşleyişi
Kasa hesabı elinizde bulunan TL cinsinden ve yabancı paraların izlenmesi için kullanılır. Kasa hesabında yabancı paraların TL değerini izleyecek ve toplam nakit miktarını bu hesapta göreceksiniz.
Kasa hesabı şubelere göre ayrıştırılabilir. Bunun için alt hesap açarak kullanabilirsiniz. Aynı zamanda yabancı paralar içinde alt hesaplar açılmaktadır.
Her zaman Kasaya giren Borçlu, çıkan alacaklı olur.
Alt Hesaplara Ayrılması:
Örnekte işletmenin merkezi İstanbul olsun. Ayrıca işletmenin 2 şubesi olsun. Birisi Ankara, bir diğeri ise İzmir de olsun. TL, USD ve EURO cinsinden para birimi olsun.
100 Kasa Hesabı
100.00 Merkez Kasa Hesabı
100.00.001 Merkez TL Kasası
100.00.002 Merkez Usd Kasası
100.00.003 Merkez Euro Kasası
100.01 Ankara Şubesi Kasa Hesabı
100.01.001 Ankara Şb. TL Kasası
100.01.002 Ankara Şb.Usd Kasası
100.01.003 Ankara Şb. Euro Kasası
100.02 İzmir Şubesi Kasa Hesabı
100.02.001 İzmir Şb. TL Kasası
100.02.002 İzmir Şb. Usd Kasası
100.02.003 İzmir Şb. Usd Kasası
Alt hesap bölümlenmesi bu şekilde gerçekleştirilir.
İşleyişleri:
Tahsilatlar kasa hesabına borç, ödemeler ve bankaya yatan tutarlar ise alacak olarak kayıt edilir. Yani Giren Borç, Çıkan Alacak kayıt edilir.
Örnek verecek olursak,
Toktaş A.Ş. firmamız olsun. xxx A.Ş. Müşterisinden 1000 TL tahsil etmiştir.
——————/—————
100 Kasa 1.000,00.-TL Borç
120 xxx A.Ş. 1.000,00.-TL Alacak
—————-/——————-
İşletme Toktaş A.Ş. kendi banka hesabına para yatırmıştır.
—————————-/————————-
102 Bankalar 1.000,00.-TL
100 Kasa 1.000,00.-TL
————————–/—————————
İşletmemiz Toktaş A.Ş. satıcılara ödeme yapmıştır.
————————-/—————————
320 Satıcılar 1.000,00.-
100 Kasa 1.000,oo.-TL
————————/—————————–
İşletme Toktaş A.Ş. Kendi banka hesabından para çekmiştir.
————————/—————————–
100 Kasa 1.000,00.-TL
102 Bankalar 1.000,00.-TL
———————-/———————————
Örnek 2
Yabancı Para Uygulaması tahsilat, ödemeler ve bankaya yatan, çekilen işlemler TL ile aynıdır. Fakat şöyle bir durum vardır.
01.01.xxxx tarihinde İşletmemiz Toktaş A.Ş. Alıcılardan 1.000 USD tahsil etmiştir. 01.01.xxxx tarihinde TCMB usd alış kuru 3,5 TL dir. 31.03.xxxx Tarihinde döviz kuru 3.75 TL olmuştur.
Öncelikle tahsilatı yapalım.
—————-/01.01.xxxx ———————-
100.01 3.500,00 TL ( 1.000 USD )
120 3.500,00.-TL ( 1.000 USD )
—————/—————————————
31.03.xxxx Tarihinde döviz kurunda artış olduğuna göre, TL değerlenmiştir ve elimizdeki 1.000.-USD artık 3.750,00.-TL olmuştur. Muhasebe kaydı şöyle olacaktır.
—————————–/——————
100 Kasa 250,00.-TL
646 Kambiyo Karları 250,00.-TL
—————-/——————————–
Kasadaki 1.000.-Usd Satılmıştır. Muhasebe kaydı şöyle olmalıdır.
———————-/————————–
100 TL Kasası 3.750,00.TL
100 USD Kasası 3.750,00.-TL
———————/—————————-
Vergi Usul Kanunu Madde 280’e göre Yabancı paralar dönem sonu envanterlerinde Maliyenin belirlediği veya TCMB döviz alış kurundan değerlenerek Bilançoda piyasadaki değeri yazılır.
Bulunan fark ( + ) ise 646 Kambiyo Karları hesabı alacak, Kasa Borç çalıştırılır.
Eğer bulunan fark ( – ) ise, 656 Kambiyo Zararları hesabı borç, kasa alacak çalıştırılır.
Eğer dönem sonu envanter sayımlarında kasa noksanı bulunursa muhasebe kaydı şu şekildedir.
İşletme 20 martta kasa sayıldığında 6.200,00.-TL nin mevcut olduğu görülüyor. 20 Mart akşamı kasa hesabının 6.400,00.-TL borç bakiyesi veriliyor. Bu durumda kasanın 200 noksan çıktığı anlaşılıyor. Muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde yapılır.
———————–/———————————–
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları
197.01 Kasa Noksanları 200,00.-TL
100 Kasa 200,00.-TL
————————-/————————————-
Birde ters bir örnek görelim. Kasa aynı gün 200,00.- TL fazla verseydi. Muhasebe kaydı şu şekilde olur.
——————————–/—————————–
100 Kasa 200,00.-TL
397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları
397.01 Kasa Fazlaları 200,00.-TL
———————————/—————————
Kasa Noksanı bulunamadığı takdirde 197 Sayım ve Tesellüm noksanları hesabı 689 Diğer Olağandışı gider ve zararlar hesabı ile kapatılır. Muhasebe fişi şu şekilde olacaktır;
——————–/——————————
689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar 200,00.-TL
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları 200,00.-TL
————————/—————————–